Covid Erkekleri, Post Covid Kadınları Seçti!

Dünyada ilk kez İstanbul Üniversitesi Fizik Tedavi Anabilim başkanlığında gerçekleştirilen Covid sonrası ağrı özellikli tablo çalışması sonuçlarına göre ‘SEBEPSİZ’ yaygın kas-iskelet sistemi ağrısı ‘Post Covid’ habercisi olabilir! Araştırmadaki ilginç nokta; Covid19’un erkeklerde daha yoğun ve ölümcül seyrederken, Post Covid’in 43-45 yaş arası kadında daha sık görülmesi. Bunun nedeni henüz bilinmemekle birlikte genetik, kromozomlar, hormon, enzimler ile ilgili olabileceği düşünülüyor

Prof. Dr. Ayşegül Ketenci

İstanbul Üniversitesi

İst. Tıp Fak. Fizik Tedavi-Rehabilitasyon A.B.D

Kısa süre öncesine kadar ‘Covid’i ağır geçiren, hastane ya da yoğun bakıma yatan kişi için sonrasında sıkıntı devam edebilir’ görüşü hakimken şimdi ‘hastalığın bitmiş olması bile rahatlamaya neden olmamalıdır’ uyarısı yapılıyor. Covid geçirdikten üç-altı ay sonra tüm vücutta aniden yanma, sızlama, yaygın ağrı ya da daha önce olmayan eklem şişlikleri görülen hastalar için İstanbul Üniversitesi Fizik Tedavi Anabilim Dalı’nda ‘Post Covid’ kliniği kuruldu.

Post Covid tablosunda oluşan ağrıda hasta şikâyeti nedir, nasıl oluşuyor, kim daha ağır ve riskli gibi soruların yanıtları üzerine 2021 Şubat ayında izniyle araştırma başlatıldı. Dünyada şu ana kadar böyle bir veri yokken Sağlık Bakanlığı onaylı uluslararası ağrı özellikli tablo çalışması için İstanbul Üniversitesi Fizik Tedavi Anabilim başkanlığında Mayıs-Ekim ayları arası Türkiye’de 20 ilden fazla eğitim-araştırma, üniversite hastanelerinde yaklaşık 35 fizik tedavi uzmanı tarafından 745 hasta takibe alındı. Sonuçları yayınlamak için bilim dünyasının saygın yayın kuruluşları adeta sıraya girdi.

Araştırmadaki çarpıcı nokta; Covid19’un erkeklerde daha yoğun ve ölümcül seyrederken, Post Covid’in eğitimli, normal beslenen, tiroit dışında çok fazla ek hastalığı olmayan 43-45 yaş arası kadında daha sık görülmesi. Bunun nedeni henüz bilinmemekle birlikte genetik, kromozomlar, hormon, enzimler ile ilgili olabileceği düşünülüyor.

Post Covid tablosunda dikkat edilmesi gereken normal yaşantı sırasında aniden oluşan sebepsiz bir ağrı…

Covid insanlarda farklı yakınım ve yoğunlukta geçiyor. Bir grup hastada çok şiddetli baş ağrısı, yaşamı etkileyen konsantrasyon güçlüğü diğer grup hastada ise yürüme güçlüğü, bel-boyun tutulması, şiddetli kas ağrıları yakınımları ile görülüyor.

‘Bel kilitlenmesi’ şikâyeti yaşayan kişi hastalığı 5-6 ay önce geçirmiş bile olsa, test yapıldığında pozitif çıktığında ‘Post Covid’ tablosu olarak tanımlanır. Çünkü Covid’in oluşturduğu inflamasyon iyileştiğinde, bedenden tamamen yok olacak diye bir şey yok.

‘Long Covid’ mi ‘Post Covid’ misiniz?

Günümüzde iki farklı Covid kavramı var; biri Long diğeri Post. Long Covid tablosunda şikayetler var, negatife döndükten sonra üç aya kadar uzayabilir. Post Covid de ise hastalık tamamen geçer, kişi sağlığına kavuşur. Üç-altı ay sonra aniden ‘SEBEPSİZ’ yaygın kas-iskelet sistemi ya da öncesinde var olan ağrıların artması gibi şikayetler yaşamaya başlar. Post Covid tablosunda dikkat edilecek nokta: Normal yaşantı sırasında oluşan ‘Sebepsiz bir ağrı’dır.

Bel fıtığı ya da eklemlerde kireçlenmesi olan kişi Covid olup iyileştikten sonra zorlama, ters hareket gibi hiçbir sebebi olmadan her zamankinden daha farklı-şiddetli, istirahatle geçmeyen, devamlı ağrı yaşıyorsa covid olma olasılığı yüksektir. Post Covid yaşayan hastaların yüzde 83 gibi büyük oranı hastalığı evde geçiriyor. Aşılı ya da aşısız olmak bugünkü bilgiler ışığında daha sonra yaşanabilecek semptomları açısından çok fark yaratmıyor.

Covid’in ilk dönemlerindeki non-steroidal ilaçların kullanılmasının virüsün bağlandığı reseptörlerin sayısını artırabileceği, tablonun daha ağırlaşmasına sebep olabileceği yönündeki görüş şimdi geçerli değil. Ağrılı geçirenler parasetomol ile alabilir.

‘Post Covid Ağrı’

Bazı insanlarda kan-beyin bariyeri daha zayıf olduğu için virüs beyine ulaşıyor ve duyarlaşma oluşur. En hızlı tanısı koku-tat kaybıdır. Bu kişilerin Post Covid olma ihtimali çok yüksek olduğu için non-steroit kullanmakta hiç çekinmemeleri gerekir. Eğer inflamasyon hızla azaltılmaz ya da kontrol altına alınmazsa beyin artık duyarlılaşmış anlamına gelir; non-steroitlerden daha az fayda görülür. Bu tabloda artık hastanın egzersiz-hareket programının yakın takibe alınması gerekir çünkü kas hasarı olabilir. Kas hasarı varsa hareket azaltılır yoksa hareket desteklenir. Kan tahlili yapılarak sonuca göre gerekirse kan sulandırıcı eklenebilir.

Post Covid vakaları artış gösterebilir!

Omicron hızla yayılıyor; aşı oranı, virüsün etkisi nedeniyle de hastaların çoğu evde geçiriyor, hastaneye yatış oranı düşük. Burada dikkat edilmesi gereken nokta: Omicron ile çok sayıda insan Covid virüsü ile tanıştı. Bu kişilerin tam iyileşme, post covid olmaması evde dinlenerek değil ağrı, ödem, tat-koku kaybı varsa mutlaka doktora başvurmalı, gerekirse akciğer tomografisi çekilmelidir. Post Covid tablosundaki yaygın kas ağrısı aynen fibromiyalji gibi yaklaşık 6 ay içinde azalıp, geçer.

MR çekilip hiçbir sorunu olmayan kişi Covid sonrası patlamış fıtık tablosu ile gelebilir. Çok hızlı gelişen, değişen tablo ortaya çıkabilir. Covid tıkanıklık yaptığı için eklem şişliği, Covid sırası veya sonrasında kalçada erime görülebilir, tabloya göre tedavi seçenek-süre değişir.

Öncelikle ilaç mı, fizik tedavi mi, egzersiz mi, dinlenme mi hangi sınırda, neyi yapmak gerekir? Ağrı kontrolü için fizik tedavi, gerekirse enjeksiyonlar uygulanır.

Post Views: 490

Note: This article have been indexed to our site. We do not claim legitimacy, ownership or copyright of any of the content above. To see the article at original source Click Here

Related Posts
Malawi Declares Polio Outbreak After Girl, 3, Paralyzed thumbnail

Malawi Declares Polio Outbreak After Girl, 3, Paralyzed

Health authorities in Malawi have declared an outbreak of wild poliovirus type 1 after a case was confirmed in a 3-year-old girl in the capital, Lilongwe. It was the first case in Africa in 5 years, according to the World Health Organization (WHO). Globally, there were only five cases of wild poliovirus in 2021, the…
Read More
Index Of News
Consider making some contribution to keep us going. We are donation based team who works to bring the best content to the readers. Every donation matters.
Donate Now

Subscription Form

Liking our Index Of News so far? Would you like to subscribe to receive news updates daily?

Total
0
Share